TÜRBİNMETRE KULLANMA KILAVUZU
iMTM-CT G40, iMTM-CT G65, iMTM-CT G100,
iMTM-CT G160, iMTM-CT G250, iMTM-CT G400,
iMTM-CT G650, iMTM-CT G1000, iMTM-CT G1600,
iMTM-CT G2500, iMTM-CT G4000, iMTM-CT G6500,
iMTM-CT G10000, iMTM-CT G16000
Sayacın başlangıç onayı 1,2 kg/m3 yoğunluktaki atmosferik hava altında verilir. En azından 1:20
aralık oranı elde edebilmek için, rulmanlar mekanik sürtünmeyi azaltsın diye çok küçük
olmalıdır. Türbin tekerleği üzerindeki kuvvetler ve rulmanlar üzerindeki aksiyel yük,
ölçülen gazın yoğunluğu ile orantılıdır, rulmanlar üzerine binen aksiyel yük, sayaç yüksek
basınçta çalıştırıldığında, kayda değer derecede yüksektir (8 bar’daki doğal gaz koşullarında
yoğunluk, ön rulman üzerindeki aksiyel yükü 5 kat arttırır). Sonuç olarak, yapısal önlemler
alınmadığında, rulmanlar yüksek kapasitede çalışırken aşırı yüklenecektir. iM-TM-CT serisi
sayaçlar, yoğunluk ile ilgili ek aksiyel yüklere karşı dengelenmiştir. Buna Aksiyel Yük
Dengelemesi (ALC) denir ve türbin tekerleği üzerindeki yoğunluk ile ilgili aksiyel yükleri,
türbin tekerleğinde hafifçe yüksek çıkış basıncı oluşturarak, dengeler. Bu hafif aşırı basınç,
tekerleği, gaz akışının tersine geriye doğru bastırarak, ön ana rulman üzerine binen aksiyel
yükü sınırlar. Pislikler basıncın düştüğü sahada (ön rulmanın yanında) biriktiğinden, maalesef,
ALC sayacı kirli gazlara karşı daha duyarlı hale getirmektedir. Bu sorunların her ikisini de
çözmek için, rulmanlar, dişliler ve miller türbin tekerleğinin giriş tarafına yerleştirilmiştir, yani
ALC rulmanlarda pislik birikmesine neden olmadan çalışabilmektedir.
Rulmanların uygun şartlarda korunması için, pisliklerin (toz) yıkanması ve yağın
düzenli olarak tazelenmesi esastır. Gaz yavaşça toplanıp rulmanların verimini ve sayacın
hassasiyetini düşürdüğünden, "ömür boyu yağlamalı" olarak adlandırılan sistemle
donatılmış türbinli sayaçlar tavsiye edilmez – dikey montaj hariç-. Alman yasalarında
açıkça belirtildiği gibi, yağlama sistemi olmayan sayaçlar, en az 8 yılda bir yeniden
kalibre edilmelidir (12 yılda bir yağlanarak). Almanyada göreceli olarak temiz gaz bulunsa da,
bu sınırlama konunun hassasiyetini göstermektedir. Global enerji ticaretinin bir sonucu olarak,
genişleyen global boru hattı alt yapısı ile, (uzak sahalara taşınması ile), gaz kalitesi hızla
değişmektedir. Gazın tamamen temiz olmadığı olmadığı yerlerdeki uygulamalar için,
alışıldık yağlama sistemi yağı bir yağ pompası vasıtasıyla rulmanların içine enjekte
eder, ancak bu yeterli değildir. Bu alışıldık yağlama sistemi, sadece yağın tazelenmesini
sağlar, ancak rulmanlardaki pislik ve tozu yıkamaz. Daha ağır şartlarda, rulmanlar da yıkanmak
zorundadır. Sadece yağı tazelemeyip, rulmanları da yıkayan ve dönen parçaları ıslak tutan
(dişliler ve miller) yağlama sistemleri her türlü uygulamada kullanılır (arabalar, kompresörler,
v.b.). iM-TM-CT serisi sayaçlar, yağın rulman bloğu (tüm rulmanların, millerin ve dişlilerin yer
aldığı kısım) rezervuarına enjekte edilip depolandığı yağ tazeleme ve yıkama sistemi ile
donatılmıştır. Yüksek hızda (ana milin hızında) çalışan bir sıçratma kanadı, yağı, tüm parçaları
ve yüzeyleri ıslatacak şekilde, tüm rulman bloğuna dağıtır. Benzer yağlama sistemleri döner
sayaçlarda da test edildi ve kullanım ömründe belirgin bir uzama sağlamıştır.
Çok kirli gaza karşı bile direnci sağlamak için, iM-TM-CT serisi sayaçlarda, derine yerleştirilmiş,
ancak labirent gibi bir yoldan geçilerek ulaşılabilen rulmanlar takılıdır. Bu temel olarak, bu
yapının pisliklerin rulmanlara ulaşmasını imkansız kılması anlamına gelir.
Mekanik gösterge dizini içinde buharlaşmayı ve nem birikimini engelleyecek biçimde, %100
sızdırmaz olarak yapılmıştır. Gösterge dizini, en yüksek düzeyde esnekliği sağlamak için bir
yuva ile donatılmıştır. Atım kutusunun değiştirilmesi ile, sayaca, çeşitli tipte Düşük Frekanslı
algılayıcı (yaprak şalterler veya Wiegand algılayıcılar) yerinde takılabilir.
Sayfa 7/23
EN ISO 9001: 2000 belgeli Firma CDME0003-01
