çalıştırın. Salmastra baskısından ılık su gelecektir. Bu işlemi bir kaç defa tekrarlayın ve baskıdan sızan su
iyice soğumadan sıkıştırmayın.
3.2.c. Hava Borusu Montajı ve Çalıştırılması
Kuyunun suyuna sokulmuş bir hava borusu suyun derinliğini tayin etmede kullanılan en basit metotdur. Bu
iş için galvanizli, bakır veya pirinç borular kullanılabilir.
Hava borusunu kullanmak için belirli bir noktadan (genellikle pompa başlığı) itibaren borunun tam
uzunluğunu bilmek lazımdır. Hava borusu asgari pompa altına (emme borusuna) kadar uzatılmalıdır. Kolon
borusunun boyu bilindiğine göre temelden pompa grubunun üst kısmına kadar olan yükseklik umumiyetle 3
m lik kolon boyunun katlarıdır. Eğer hava borusunun boyu tayin edilmek istenirse pompa grubu veya emme
borusunu üstüne bir işaret konur. Kolonun en alt kısmından işaretlenen yer kadar olan kısım ölçülür ve bu
kolon uzunluğuna eklenir. Bu hava borusunun yekün uzunluğudur.
Pompa emme borusu veya pompa grubu dik durumda iken hava borusunun ilk kısmını alt ve açık ucu
işaretin üstün gelmek üzere yerleştirin. Bu genellikle galvanizli telle yapılır. Boruyu yerine telle bağlayın,
böylece hava borusunun ilave kısımları eklendikçe aşağıya doğru inecektir. Her kısım monte edilirken üst
uçun durumun kolon üzerinde işaretlendirmesi tavsiye olunur. Böylece eğer boru kayarsa anlamak mümkün
olur.
Kolon borusu kısmındaki hava borusu monte edildikten sonra ve pompa vinçte asılı iken diğer çeşitli
boylardaki boruları ilave edin ve sonra telle kolon borusuna bağlayın. Borunun her bağlantı yeri hava
geçirmez şekilde olmalıdır. Bunun için grafitli gres yerine dişleri sıkıştıran bir madde kullanın.
Hava borusunun son kısmı kesilerek, sayaçla birlikte teçhizata ve çıkış başlığına uydurulur. Borunun ağırlığı
yatık istikamette dişleri olan bir cihazın üzerine vermekten kaçının. Mesela: Eğer boru bir dirseğe
asılacaksa dirseği destekleyin. Sayaç ve sübabı çıkış başlığına monte edin ve hava hattını buna bağlayın.
Sayaçlar 2 çeşittir; yükseklik ve direkt okuma sayaçları. Sübap vasıtasıyla boru hava ile doldurulduğunda
yer üstünde kaydedilen hava basıncı kuyudaki suyun derinliğine eşittir. (az bir farkla)
Yükseklik sayacı ile bu basınç direkt olarak sayaçta kaydedilir ve böylece suyun derinliği hava borusu
uzunluğu eski hava sayacında okunan sayıya eşittir.
Direkt okuma sayacında ise göstergeyi hava borsunun uzunluğuna eşit sayı üzerine yerleştirmek gerekir. bu
sayacın üzerinde hiçbir basınç yokken yapılmalıdır. Bu ayarı yapmadan subabın iğnesini çıkarın. Sayaç
hava borusu pompalandığı vakit su seviyesine kadar olan mesafeyi gösterir.
Gösterge hava borusunun uzunluğuna eşit olan sayıdan, borudaki basınca eşit miktarda uzaklaşacaktır.
Pompanın çalıştığı saatlerde beraber tutulan su seviyesi raporları kuyunun durumu ve değişikliklerini
gösteren mühim raporladır. Kuyu durumu bir müddet sonra değişecek ve pompada yapılacak değişikliklere
iyi bir rapor rehberlik edecektir.
3.2.d. Yapılması İcap Eden Hususlar
• Çıkış borusunu başlığa vidaları ile çekmeyin. İsale hattını o şekilde monte edin ki vidalar sadece
sızıntıyı önlemek için kullanılsın.
• Çıkış borusu ve teçhizatın ağırlığını sadece çıkış başlığına vermeyin. Boruyu bloklarla veya
mesnetlerle destekleyin. Gerekli yerlere askı kelepçeleri kullanın.
• Dişli başlık veya elektrik motoruna pompa çalışırken yağ koymayın.
• Dişli başlık veya elektrik motoru gres kutusuna tıpalarını çıkartmadan gres koymayın.
• Mil salmastralarını fazla sıkıştırmayın. Mesela: baskı somunlarını yarım tur çevirin ve daha fazla
sıkıştırmadan pompayı 10 dakika çalıştırın. Eğer sızan su sıcaksa, baskı somunlarını su soğuncaya
kadar gevşetin. Sonra tekrar sıkıştırın.
3.3 Otomatik Çalıştırma
İlk işletme ve ayarlar yapıldıktan sonra pompayı “stop” butonuna basarak durdudurun. Pano üzerindeki
seçici anahtarı “otomatik” konumuna getirip pompayı tekrar “start” butonuna basarak çalıştırın. Pompa bu
konumda su seviye rölesi ve seviye elektrodları vasıtası ile gerektiğinde devreden çıkıp otomatik olarak
devreye girerek problemsiz çalışacaktır.
BÖLÜM 4 GENEL VE TEKNİK BİLGİLER
4.1 Önerilen Pompa-Motor Korumaları
Panoda mutlaka bulunması gereken korumalar; termik röle, hat koruma sigortaları ve su seviye rölesi olup
bunlara ek olarak faz koruma rölesi ve faz sıralama rölesinin kullanılmasında büyük yarar vardır.
Faz koruma rölesi: Her üç fazdaki gerilimi kontrol eder, fazlar arası gerilim farkı+-%10 üzerine çıktığında
röle açarak motorun devre dışı kalmasını sağlar. Bu rölenin hiçbir şekilde devre dışı bırakılmaması
14